Valmiki Ramayana, Balakanda, Sarga 68. After receiving the message from Janaka, king Dasaratha accompanied by his ministers arrives at Mithila.

 

[ After receiving the message from Janaka, king Dasaratha accompanied by his ministers arrives at Mithila.]

जनकेन समादिष्टा दूतास्ते क्लान्तवाहना:।
त्रिरात्रमुषिता मार्गे तेऽयोध्यां प्राविशन् पुरीम्।।1.68.1।।

राज्ञो भवनमासाद्य द्वारस्थानिदमब्रुवन्।
शीघ्रं निवेद्यतां राज्ञे दूतान्नो जनकस्य च।।1.68.2।।

इत्युक्ता द्वारपालास्ते राघवाय न्यवेदयन्।
ते राजवचनाद्दूता राजवेश्मप्रवेशिता:।
ददृशुर्देवसङ्काशं वृद्धं दशरथं नृपम्।।1.68.3।।

बद्धाञ्जलिपुटा स्सर्वे दूता विगतसाध्वसा:।
राजानं प्रयता वाक्यमब्रुवन्मधुराक्षरम्।।1.68.4।।

मैथिलो जनको राजा साग्निहोत्रपुरस्कृतम् ।
कुशलं चाव्ययं चैव सोपाध्यायपुरोहितम्।।1.68.5।।

मुहुर्मुहुर्मधुरया स्नेहसंयुक्तया गिरा।
जनकस्त्वां महाराज पृच्छते सपुरस्सरम्।।1.68.6।।

पृष्ट्वा कुशलमव्यग्रं वैदेहो मिथिलाधिप:।
कौशिकानुमते वाक्यं भवन्तमिदमब्रवीत्।।1.68.7।।

पूर्वं प्रतिज्ञा विदिता वीर्यशुल्का ममात्मजा।
राजानश्च कृतामर्षानिर्वीर्या विमुखीकृता:।।1.68.8।।

सेयं मम सुता राजन् विश्वामित्रपुरस्सरै:।
यदृच्छयागतैर्वीरैर्निर्जिता तव पुत्रकै:।।1.68.9।।

तच्च राजन् धनुर्दिव्यं मध्ये भग्नं महात्मना।
रामेण हि महाराज महत्यां जनसंसदि।।1.68.10।।

अस्मै देया मया सीता वीर्यशुल्का महात्मने।
प्रतिज्ञां कर्तुमिच्छामि तदनुज्ञातुमर्हसि।।1.68.11।।

सोपाध्यायो महाराज पुरोहितपुरस्सर:।
शीघ्रमागच्छ भद्रं ते द्रष्टुमर्हसि राघवौ ।।1.68.12।।

प्रीतिं च मम राजेन्द्र निर्वर्तयितुमर्हसि।
पुत्रयोरुभयोरेव प्रीतिं त्वमपि लप्स्यसे।।1.68.13।।

एवं विदेहाधिपतिर्मधुरं वाक्यमब्रवीत्।।1.68.14।।

विश्वामित्राभ्यनुज्ञात श्शतानन्दमते स्थित:।
इत्युक्त्वा विरता दूता राजगौरवशङ्किता:।।1.68.15।।

दूतवाक्यं च तच्छ्रुत्वा राजा परमहर्षित:।
वसिष्ठं वामदेवं च मन्त्रिणोऽन्यांश्च सोऽब्रवीत्।।1.68.16।।

गुप्त: कुशिकपुत्रेण कौसल्यानन्दवर्धन:।
लक्ष्मणेन सह भ्रात्रा विदेहेषु वसत्यसौ।।1.68.17।।

दृष्टवीर्यस्तु काकुत्स्थो जनकेन महात्मना।
सम्प्रदानं सुतायास्तु राघवे कर्तुमिच्छति।।1.68.18।।

यदि वो रोचते वृत्तं जनकस्य महात्मन:।
पुरीं गच्छामहे शीघ्रं मा भूत्कालस्य पर्यय:।।1.68.19।।

मन्त्रिणो बाढमित्याहु: सह सर्वैर्महर्षिभि:।
सुप्रीतश्चाब्रवीद्राजा श्वो यात्रेति स मन्त्रिण:।।1.68.20।।

मन्त्रिणस्तु नरेन्द्रस्य रात्रिं परमसत्कृता:।
ऊषु स्तेमुदिता स्सर्वे गुणै स्सर्वैस्समन्विता:।।1.68.21।।

इत्यार्षे श्रीमद्रामायणे वाल्मीकीय आदिकाव्ये बालकाण्डे अष्टषष्टितमस्सर्ग:।।

[ After receiving the message from Janaka, king Dasaratha accompanied by his ministers arrives at Mithila.]

ജനകേന സമാദിഷ്ടാ ദൂതാസ്തേ ക്ലാന്തവാഹനാ:.
ത്രിരാത്രമുഷിതാ മാര്ഗേ തേയോധ്യാം പ്രാവിശന് പുരീമ്৷৷1.68.1৷৷

Commanded by Janaka the messengers travelled for three days, rested for three nights on the way and entered the city of Ayodhya along with their horses tired.

രാജ്ഞോ ഭവനമാസാദ്യ ദ്വാരസ്ഥാനിദമബ്രുവന്.
ശീഘ്രം നിവേദ്യതാം രാജ്ഞേ ദൂതാന്നോ ജനകസ്യ ച৷৷1.68.2৷৷

Reaching the king's palace the messengers said to the door-keepers, "Let king
Dasaratha be immediately informed that the messengers from Janaka have come".

ഇത്യുക്താ ദ്വാരപാലാസ്തേ രാഘവായ ന്യവേദയന്.
തേ രാജവചനാദ്ദൂതാ രാജവേശ്മപ്രവേശിതാ:.
ദദൃശുര്ദേവസങ്കാശം വൃദ്ധം ദശരഥം നൃപമ്৷৷1.68.3৷৷

Having heard their words, the door-keepers informed the descendant of Raghu (king Dasaratha). Thereafter, with the the king's permission, the messengers entered the royal palace and beheld the aged king Dasaratha who shone like a god.

ബദ്ധാഞ്ജലിപുടാ സ്സര്വേ ദൂതാ വിഗതസാധ്വസാ:.
രാജാനം പ്രയതാ വാക്യമബ്രുവന്മധുരാക്ഷരമ്৷৷1.68.4৷৷

All the messengers, hands folded free from apprehensions, reverentially addressed the king in sweet words.

മൈഥിലോ ജനകോ രാജാ സാഗ്നിഹോത്രപുരസ്കൃതമ് .
കുശലം ചാവ്യയം ചൈവ സോപാധ്യായപുരോഹിതമ്৷৷1.68.5৷৷

മുഹുര്മുഹുര്മധുരയാ സ്നേഹസംയുക്തയാ ഗിരാ.
ജനകസ്ത്വാം മഹാരാജ പൃച്ഛതേ സപുരസ്സരമ്৷৷1.68.6৷৷

"O Great monarch! Mithila's lord, king Janaka, with the sacred fire in front again and again enquires about your health and the spiritual well-being of your preceptors, priests and attendants in words filled with sweetness and affection.

പൃഷ്ട്വാ കുശലമവ്യഗ്രം വൈദേഹോ മിഥിലാധിപ:.
കൌശികാനുമതേ വാക്യം ഭവന്തമിദമബ്രവീത്৷৷1.68.7৷৷

Janaka, the king of Mithila with the enquiry about your welfare, with the permission of the son of Kausika (Viswamitra) sends you this messa

പൂര്വം പ്രതിജ്ഞാ വിദിതാ വീര്യശുല്കാ മമാത്മജാ.
രാജാനശ്ച കൃതാമര്ഷാനിര്വീര്യാ വിമുഖീകൃതാ:৷৷1.68.8৷৷

O King! It is well-known that formerly I had vowed to give my daughter to a groom as a reward for prowess. Disappointed when proved powerless, the kings became indignant and opposed me.

സേയം മമ സുതാ രാജന് വിശ്വാമിത്രപുരസ്സരൈ:.
യദൃച്ഛയാഗതൈര്വീരൈര്നിര്ജിതാ തവ പുത്രകൈ:৷৷1.68.9৷৷

O King! that this daughter of mine has been won by your heroic son Rama who has come here casually led by Viswamitra.

തച്ച രാജന് ധനുര്ദിവ്യം മധ്യേ ഭഗ്നം മഹാത്മനാ.
രാമേണ ഹി മഹാരാജ മഹത്യാം ജനസംസദി৷৷1.68.10৷৷

O Great king, Dasaratha! the divine bow with its limitless glory was broken in the middle by the great self Rama in the assembly of people.

അസ്മൈ ദേയാ മയാ സീതാ വീര്യശുല്കാ മഹാത്മനേ.
പ്രതിജ്ഞാം കര്തുമിച്ഛാമി തദനുജ്ഞാതുമര്ഹസി৷৷1.68.11৷৷

Sita is fit to be given in marriage to this eminent Rama as a reward for his prowess. I request you to give your consent to fulfil my vow.

സോപാധ്യായോ മഹാരാജ പുരോഹിതപുരസ്സര:.
ശീഘ്രമാഗച്ഛ ഭദ്രം തേ ദ്രഷ്ടുമര്ഹസി രാഘവൌ ৷৷1.68.12৷৷

O Mighty king! be blessed. Come here soon with your preceptors and priest. You ought to be reumitd with Rama amd Lakshmana.

പ്രീതിം ച മമ രാജേന്ദ്ര നിര്വര്തയിതുമര്ഹസി.
പുത്രയോരുഭയോരേവ പ്രീതിം ത്വമപി ലപ്സ്യസേ৷৷1.68.13৷৷

O Indra among kings! you will not only bring me pleasure, you will also be happy to see your sons.

ഏവം വിദേഹാധിപതിര്മധുരം വാക്യമബ്രവീത്৷৷1.68.14৷৷
വിശ്വാമിത്രാഭ്യനുജ്ഞാത ശ്ശതാനന്ദമതേ സ്ഥിത:.
ഇത്യുക്ത്വാ വിരതാ ദൂതാ രാജഗൌരവശങ്കിതാ:৷৷1.68.15৷৷

The king of Videha (Janaka) with Viswamitra's approval and in line with Satananda's thinking has conveyed these sweet words". The messengers having said so concluded out of respect for their king (afraid that they might look overtalkative).

ദൂതവാക്യം ച തച്ഛ്രുത്വാ രാജാ പരമഹര്ഷിത:.
വസിഷ്ഠം വാമദേവം ച മന്ത്രിണോന്യാംശ്ച സോബ്രവീത്৷৷1.68.16৷৷

Exceedingly happy to hear the words of the messengers, the king said to Vasishta, Vamadeva and other ministers.

ഗുപ്ത: കുശികപുത്രേണ കൌസല്യാനന്ദവര്ധന:.
ലക്ഷ്മണേന സഹ ഭ്രാത്രാ വിദേഹേഷു വസത്യസൌ৷৷1.68.17৷৷

"The enhancer of the joy of Kausalya (Rama) along with hs brother Lakshmana under the protection of Viswamitra is now staying in the coutry of the Videhas."

ദൃഷ്ടവീര്യസ്തു കാകുത്സ്ഥോ ജനകേന മഹാത്മനാ.
സമ്പ്രദാനം സുതായാസ്തു രാഘവേ കര്തുമിച്ഛതി৷৷1.68.18৷৷

Illustrious Janaka desires to bestow his daughter on the descendat of Kakustha (Rama) whose prowess he has witnessed.

യദി വോ രോചതേ വൃത്തം ജനകസ്യ മഹാത്മന:.
പുരീം ഗച്ഛാമഹേ ശീഘ്രം മാ ഭൂത്കാലസ്യ പര്യയ:৷৷1.68.19৷৷

If you approve the action, of the distinguished Janaka, let us hurry to the city of Mithila. Let there be no delay".

മന്ത്രിണോ ബാഢമിത്യാഹു: സഹ സര്വൈര്മഹര്ഷിഭി:.
സുപ്രീതശ്ചാബ്രവീദ്രാജാ ശ്വോ യാത്രേതി സ മന്ത്രിണ:৷৷1.68.20৷৷

All the maharshis and the ministers said, 'certainly so'. And the king, overwhelmed with joy, said, "we start tomorrow".

മന്ത്രിണസ്തു നരേന്ദ്രസ്യ രാത്രിം പരമസത്കൃതാ:.
ഊഷു സ്തേമുദിതാ സ്സര്വേ ഗുണൈ സ്സര്വൈസ്സമന്വിതാ:৷৷1.68.21৷৷

The virtuous counsellors of the Indra among kings highly honoured spent the night happily.

ഇത്യാര്ഷേ ശ്രീമദ്രാമായണേ വാല്മീകീയ ആദികാവ്യേ ബാലകാണ്ഡേ അഷ്ടഷഷ്ടിതമസ്സര്ഗ:৷৷

Thus ends the sixtyeighth sarga of Balakanda of the holy Ramayana the first epic composed by sage Valmiki