Valmiki Ramayana, Balakanda, Sarga 59. Viswamitra invites the sages to perform the sacrifice.

 

[Viswamitra invites the sages to perform the sacrifice curses the sons of Vasishta and Mahodaya.]

उक्तवाक्यं तु राजानं कृपया कुशिकात्मज:।
अब्रवीन्मधुरं वाक्यं साक्षाच्चण्डालरूपिणम्।।1.59.1।।

ऐक्ष्वाक स्वागतं वत्स जानामि त्वां सुधार्मिकम् ।
शरणं ते भविष्यामि मा भैषीर्नृपपुङ्गव।।1.59.2।।

अहमामन्त्रये सर्वान्महर्षीन्पुण्यकर्मण:।
यज्ञसाह्यकरान् राजन् ततो यक्ष्यसि निर्वृत:।।1.59.3।।

गुरुशापकृतं रूपं यदिदं त्वयि वर्तते ।
अनेन सह रूपेण सशरीरो गमिष्यसि।।1.59.4।।

हस्तप्राप्तमहं मन्ये स्वर्गं तव नराधिप।
यस्त्वं कौशिकमागम्य शरण्यं शरणागत:।।1.59.5।।

एवमुक्त्वा महातेजा: पुत्रान् परमधार्मिकान्।
व्यादिदेश महाप्राज्ञान् यज्ञसम्भारकारणात्।।1.59.6।।

सर्वान् शिष्यान् समाहूय वाक्यमेतदुवाच ह।
सर्वानृषिगणान्वत्सा आनयध्वं ममाज्ञया।

सशिष्यसुहृदश्चैव सर्त्विज स्सबहुश्रुतान्।।1.59.7।।

यदन्यो वचनं ब्रूयान्मद्वाक्यबलचोदित:।
तत्सर्वमखिलेनोक्तं ममाख्येयमनादृतम्।।1.59.8।।

तस्य तद्वचनं श्रुत्वा दिशो जग्मुस्तदाज्ञया।
आजग्मुरथ देशेभ्य स्सर्वेभ्यो ब्रह्मवादिन:।।1.59.9।।

ते च शिष्या: समागम्य मुनिं ज्वलिततेजसम्।
ऊचुश्चवचनं सर्वे सर्वेषां ब्रह्मवादिनाम्।।1.59.10।।

श्रुत्वा ते वचनं सर्वे समायान्ति द्विजातय:।
सर्वदेशेषु चागच्छन् वर्जयित्वा महोदयम्।।1.59.11।।

वासिष्ठं तच्छतं सर्वं क्रोधपर्याकुलाक्षरम्।
यदाह वचनं सर्वं शृणु त्वं मुनिपुङ्गव।।1.59.12।।

क्षत्रियो याजको यस्य चण्डालस्य विशेषत:।
कथं सदसि भोक्तारो हविस्तस्य सुरर्षय:।।1.59.13।।

ब्राह्मणा वा महात्मानो भुक्त्वा चण्डालभोजनम्।
कथं स्वर्गं गमिष्यन्ति विश्वामित्रेण पालिता:।।1.59.14।।

एतद्वचननैष्ठुर्यमूचु स्संरक्तलोचना:।
वासिष्ठा मुनिशार्दूल सर्वे ते समहोदया:।।1.59.15।।

तेषां तद्वचनं श्रुत्वा सर्वेषां मुनिपुङ्गव:।
क्रोधसंरक्तनयन स्सरोषमिदमब्रवीत्।।1.59.16।।

ये दूषयन्त्यदुष्टं मां तप उग्रं समास्थितम्।
भस्मीभूता दुरात्मानो भविष्यन्ति न संशय:।।1.59.17।।

अद्य ते कालपाशेन नीता वैवस्वतक्षयम्।
सप्तजातिशतान्येव मृतपस्सन्तु सर्वश:।।1.59.18।।

श्वमांसनियताहारा मुष्टिका नाम निर्घृणा:।
विकृताश्च विरूपाश्च लोकाननुचरन्त्विमान्।।1.59.19।।

महोदयस्तु दुर्बुद्धिर्मामदूष्यं ह्यदूषयत्।
दूषित स्सर्वलोकेषु निषादत्वं गमिष्यति।।1.59.20।।

प्राणातिपातनिरतो निरनुक्रोशतां गत:।
दीर्घकालं मम क्रोधाद्दुर्गतिं वर्तयिष्यति।।1.59.21।।

एतावदुक्त्वा वचनं विश्वामित्रो महातपा:।
विरराम महातेजा ऋषिमध्ये महामुनि:।।1.59.22।।

इत्यार्षे श्रीमद्रामायणे वाल्मीकीय आदिकाव्ये बालकाण्डे एकोनषष्टितमस्सर्ग:।।

[Viswamitra invites the sages to perform the sacrifice - curses the sons of Vasishta and Mahodaya.]

ഉക്തവാക്യം തു രാജാനം കൃപയാ കുശികാത്മജ:.
അബ്രവീന്മധുരം വാക്യം സാക്ഷാച്ചണ്ഡാലരൂപിണമ്৷৷1.59.1৷৷

What the king said was proved by his chandala form which the son of Kushika (Viswamitra) heard and out of compassion spoke these sweet words:

ഐക്ഷ്വാക സ്വാഗതം വത്സ ജാനാമി ത്വാം സുധാര്മികമ് .
ശരണം തേ ഭവിഷ്യാമി മാ ഭൈഷീര്നൃപപുങ്ഗവ!৷৷1.59.2৷৷

"O Descendant of Ikshvakus, O child, welcome. I know you as highly righteous. O eminent among kings! fear not. I offer you refuge.

അഹമാമന്ത്രയേ സര്വാന്മഹര്ഷീന്പുണ്യകര്മണ:.
യജ്ഞസാഹ്യകരാന് രാജന്! തതോ യക്ഷ്യസി നിര്വൃത:৷৷1.59.3৷৷

O king! I shall invite pious maharshis to assist you in the sacrifice which you will be able to perform with great relief.

ഗുരുശാപകൃതം രൂപം യദിദം ത്വയി വര്തതേ .
അനേന സഹ രൂപേണ സശരീരോ ഗമിഷ്യസി৷৷1.59.4৷৷

With the present physical body disfigured by the curse of your spiritual preceptor, you shall go to heaven.

ഹസ്തപ്രാപ്തമഹം മന്യേ സ്വര്ഗം തവ നരാധിപ!.
യസ്ത്വം കൌശികമാഗമ്യ ശരണ്യം ശരണാഗത:৷৷1.59.5৷৷

O King! since you have taken refuge in Viswamitra who is the protector of those who resort to him, I think heaven is already within your reach".

ഏവമുക്ത്വാ മഹാതേജാ: പുത്രാന് പരമധാര്മികാന്.
വ്യാദിദേശ മഹാപ്രാജ്ഞാന് യജ്ഞസമ്ഭാരകാരണാത്৷৷1.59.6৷৷

Most brilliant Viswamitra having thus spoken, ordered his deeply religious and highly
learned sons to make preparations for the sacrifice.

സര്വാന് ശിഷ്യാന് സമാഹൂയ വാക്യമേതദുവാച ഹ.

സര്വാനൃഷിഗണാന്വത്സാ ആനയധ്വം മമാജ്ഞയാ.
സശിഷ്യസുഹൃദശ്ചൈവ സര്ത്വിജ സ്സബഹുശ്രുതാന്৷৷1.59.7৷৷

He summoned all his disciples, and said, "Children! bring here hosts of rishis along with their disciples and friends, officiating priests and persons well-versed in the Srutis. This is my order.

യദന്യോ വചനം ബ്രൂയാന്മദ്വാക്യബലചോദിത:.
തത്സര്വമഖിലേനോക്തം മമാഖ്യേയമനാദൃതമ്৷৷1.59.8৷৷

If any one should speak with disrespect in response to my order, you may report the matter to me in full".

തസ്യ തദ്വചനം ശ്രുത്വാ ദിശോ ജഗ്മുസ്തദാജ്ഞയാ.
ആജഗ്മുരഥ ദേശേഭ്യ സ്സര്വേഭ്യോ ബ്രഹ്മവാദിന:৷৷1.59.9৷৷

At his command the disciples set out in different directions. And as a result, expounders of the vedas began arriving from various countries.

തേ ച ശിഷ്യാ: സമാഗമ്യ മുനിം ജ്വലിതതേജസമ്.
ഊചുശ്ചവചനം സര്വേ സര്വേഷാം ബ്രഹ്മവാദിനാമ്৷৷1.59.10৷৷

All the disciples on their return, communicated to the sage shining in splendour what the expounders of the vedas had said.

ശ്രുത്വാ തേ വചനം സര്വേ സമായാന്തി ദ്വിജാതയ:.
സര്വദേശേഷു ചാഗച്ഛന് വര്ജയിത്വാ മഹോദയമ്৷৷1.59.11৷৷

Having heard your words, all brahmins except Mahodaya have arrived from all countries.

വാസിഷ്ഠം തച്ഛതം സര്വം ക്രോധപര്യാകുലാക്ഷരമ്.
യദാഹ വചനം സര്വം ശൃണു ത്വം മുനിപുങ്ഗവ!৷৷1.59.12৷৷

O Pre-eminent among ascetics! Here is what the hundred sons of Vasishta spoke in anger.

ക്ഷത്രിയോ യാജകോ യസ്യ ചണ്ഡാലസ്യ വിശേഷത:.
കഥം സദസി ഭോക്താരോ ഹവിസ്തസ്യ സുരര്ഷയ:৷৷1.59.13৷৷

When a kshatriya acts as a priest for the sacrifice, particularly for a chandala, how can gods and sages partake the offerings?

ബ്രാഹ്മണാ വാ മഹാത്മാനോ ഭുക്ത്വാ ചണ്ഡാലഭോജനമ്.
കഥം സ്വര്ഗം ഗമിഷ്യന്തി വിശ്വാമിത്രേണ പാലിതാ:৷৷1.59.14৷৷

Joining Viswamitra, (in chanting the mantras during the yaga) how will the great brahmins attain heaven after partaking the food offered by of Chandala?

ഏതദ്വചനനൈഷ്ഠുര്യമൂചു സ്സംരക്തലോചനാ:.
വാസിഷ്ഠാ മുനിശാര്ദൂല സര്വേ തേ സമഹോദയാ:৷৷1.59.15৷৷

O Best among ascetics! all the sons of Vasishta along with Mahodaya with their eyes reddened in anger spoke these harsh words":

തേഷാം തദ്വചനം ശ്രുത്വാ സര്വേഷാം മുനിപുങ്ഗവ:.
ക്രോധസംരക്തനയന സ്സരോഷമിദമബ്രവീത്৷৷1.59.16৷৷

On hearing the words (of the hundred sons of Vasishta uttered in anger) Viswamitra, pre-eminent among ascetics, spoke furiously with eyes reddened in anger.

യേ ദൂഷയന്ത്യദുഷ്ടം മാം തപ ഉഗ്രം സമാസ്ഥിതമ്.
ഭസ്മീഭൂതാ ദുരാത്മാനോ ഭവിഷ്യന്തി ന സംശയ:৷৷1.59.17৷৷

"I am blameless. I have practised rigorous penance. These wicked ones who have abused (a sage like me) will be reduced to ashes.

അദ്യ തേ കാലപാശേന നീതാ വൈവസ്വതക്ഷയമ്.
സപ്തജാതിശതാന്യേവ മൃതപസ്സന്തു സര്വശ:৷৷1.59.18৷৷

Caught by the noose of death this day, they shall be brought to the abode of Yama and for seven hundred births, feed on corpses.

ശ്വമാംസനിയതാഹാരാ മുഷ്ടികാ നാമ നിര്ഘൃണാ:.
വികൃതാശ്ച വിരൂപാശ്ച ലോകാനനുചരന്ത്വിമാന്৷৷1.59.19৷৷

Reborn as the merciless race of mushtikas, feeding on the flesh of dogs, hideous and deformed, they shall wander in these worlds.

മഹോദയസ്തു ദുര്ബുദ്ധിര്മാമദൂഷ്യം ഹ്യദൂഷയത്.
ദൂഷിത സ്സര്വലോകേഷു നിഷാദത്വം ഗമിഷ്യതി৷৷1.59.20৷৷

The wicked Mahodaya, who blamed a sage like me so faultless shall be re-born in the race of the nishadas vulnerable to abuse by all.

പ്രാണാതിപാതനിരതോ നിരനുക്രോശതാം ഗത:.
ദീര്ഘകാലം മമ ക്രോധാദ്ദുര്ഗതിം വര്തയിഷ്യതി৷৷1.59.21৷৷

As a consequence of my anger that Mahodaya, devoid of mercy and taking pleasure in depriving others of their life, will pursue a wretched life for a long time".

ഏതാവദുക്ത്വാ വചനം വിശ്വാമിത്രോ മഹാതപാ:.
വിരരാമ മഹാതേജാ ഋഷിമധ്യേ മഹാമുനി:৷৷1.59.22৷৷

The most powerful sage Viswamitra of fierce asceticism fell silent after after uttering
this curse in the assembly of rishis.

ഇത്യാര്ഷേ ശ്രീമദ്രാമായണേ വാല്മീകീയ ആദികാവ്യേ ബാലകാണ്ഡേ ഏകോനഷഷ്ടിതമസ്സര്ഗ:৷৷

Thus ends the fiftyninth sarga of Balakanda of the holy Ramayana the first epic composed by sage Valmiki.