Valmiki Ramayana, Balakanda, Sarga 26. Elimination of demoness Tataka

[Sri Rama kills Tataka]

മുനേര്വചനമക്ലീബം ശ്രുത്വാ നരവരാത്മജ:.
രാഘവ: പ്രാഞ്ജലിര്ഭൂത്വാ പ്രത്യുവാച ദൃഢവ്രത:৷৷1.26.1৷৷

After listening to the manly command of ascetic Viswamitra, Rama, of the lineage of Raghu, the son of the foremost of men and firm in determination, replied with folded palms:

പിതുര്വചനനിര്ദേശാത്പിതുര്വചനഗൌരവാത്.
വചനം കൌശികസ്യേതി കര്തവ്യമവിശങ്കയാ৷৷1.26.2৷৷

To fulfill the words of sir's command,and, to honour his words, Kausika's, without hesitation, told to be done.

അനുശിഷ്ടോസ്മ്യയോധ്യായാം ഗുരുമധ്യേ മഹാത്മനാ.
പിത്രാ ദശരഥേനാഹം നാവജ്ഞേയം ഹി തദ്വച:৷৷1.26.3৷৷

In Ayodhya in the presence of elders and spiritual masters (of Dasaratha's court), I have been ordered by my magnanimous father to act according to your instructions and his words cannot be disobeyed.

സോഹം പിതുര്വചശ്ശ്രുത്വാ ശാസനാദ്ബ്രഹ്മവാദിന:.
കരിഷ്യാമി ന സന്ദേഹസ്താടകാവധമുത്തമമ്৷৷1.26.4৷৷

As per the words of my father and the command of Viswamitra, who has the knowledge of the Brahman, I shall execute the welcome act of killing Tataka.

ഗോബ്രാഹ്മണഹിതാര്ഥായ ദേശസ്യാസ്യ സുഖായ ച.
തവ ചൈവാപ്രമേയസ്യ വചനം കര്തുമുദ്യത:৷৷1.26.5৷৷

For the welfare of cows and brahmins and also for the good of this country, I am ready to perform such acts as commanded by you of boundless energy".

ഏവമുക്ത്വാ ധനുര്മധ്യേ ബധ്വാ മുഷ്ടിമരിന്ദമ:.
ജ്യാശബ്ദമകരോത്തീവ്രം ദിശശ്ശബ്ദേന നാദയന്৷৷1.26.6৷৷

Rama, the destroyer of enemies having said so clinched the middle of the bow with his fist and filled the ten quarters with the resounding twanging of the bow-string.

തേന ശബ്ദേന വിത്രസ്താസ്താടകാവനവാസിന:.
താടകാ ച സുസംക്രുദ്ധാ തേന ശബ്ദേന മോഹിതാ৷৷1.26.7৷৷

The dwellers of the Tataka forest were terrified by the sound (of the bow). Tataka, was might angry and amazed.

തം ശബ്ദമഭിനിധ്യായ രാക്ഷസീ ക്രോധമൂര്ഛിതാ.
ശ്രുത്വാ ചാഭ്യദ്രവദ്വേഗാദ്യതശ്ശബ്ദോ വിനിസ്സൃത:৷৷1.26.8৷৷

Hearing that sound, the demoness thought for a while and senseless with anger rushed in the direction where the sound had come from.

താം ദൃഷ്ട്വാ രാഘവ: ക്രുദ്ധാം വികൃതാം വികൃതാനനാമ്.
പ്രമാണേനാതിവൃദ്ധാം ച ലക്ഷ്മണം സോഭ്യഭാഷത৷৷1.26.9৷৷

Filled with wrath Rama saw Tataka, disfigured with a distorted face and gigantic in
size. Turning to Lakshmana he said :

പശ്യ ലക്ഷ്മണ യക്ഷിണ്യാ ഭൈരവം ദാരുണം വപു:.
ഭിദ്യേരന് ദര്ശനാദസ്യാ ഭീരൂണാം ഹൃദയാനി ച৷৷1.26.10৷৷

"O Lakshmana, behold, the sight of the dreadful hideous body of this yakshini will break timid hearts.

ഏനാം പശ്യ ദുരാധര്ഷാം മായാബലസമന്വിതാമ്.
വിനിവൃത്താം കരോമ്യദ്യ ഹൃതകര്ണാഗ്രനാസികാമ്৷৷1.26.11৷৷

See, she is unassailable because of the strength gained through black magic. I shall cut off her ears and the tip of her nose and make her turn away.

ന ഹ്യേനാമുത്സഹേ ഹന്തും സ്ത്രീസ്വഭാവേന രക്ഷിതാമ്.
വീര്യം ചാസ്യാം ഗതിം ചാപി ഹനിഷ്യാമീതി മേ മതി:৷৷1.26.12৷৷

By virtue of being a woman, she is protected. I am not inclined to slay her but take away her prowess and power of motion".

ഏവം ബ്രുവാണേ രാമേ തു താടകാ ക്രോധമൂര്ഛിതാ.
ഉദ്യമ്യ ബാഹൂ ഗര്ജന്തീ രാമമേവാഭ്യധാവത৷৷1.26.13৷৷

While Rama was still speaking, Tataka, incensed with fury rushed with her uplifted arms towards him roaring.

വിശ്വാമിത്രസ്തു ബ്രഹ്മര്ഷിര്ഹുങ്കാരേണാഭിഭര്ത്സ്യതാമ്.
സ്വസ്തി രാഘവയോരസ്തു ജയം ചൈവാഭ്യഭാഷത৷৷1.26.14৷৷

Brahmarshi Viswamitra threatened her with hunkara (menacing sound), uttering, "Auspices to the Raghavas (Rama and Lakshmana) be aupicousness and success!" victorious.

ഉദ്ധൂന്വാനാ രജോ ഘോരം താടകാ രാഘവാവുഭൌ.
രജോമോഹേന മഹതാ മുഹൂര്തം സാ വ്യമോഹയത്৷৷1.26.15৷৷

Tataka raising a cloud of frightening dust left the descendants of Raghu bewildered quite for a moment.

തതോ മായാം സമാസ്ഥായ ശിലാവര്ഷേണ രാഘവൌ.
അവാകിരത്സുമഹതാ തതശ്ചുക്രോധ രാഘവ:৷৷1.26.16৷৷

Then invoking the power of magic, she showered extensive rain of boulders on both the descendants of Raghu. Rama was enraged at this.

Rama retaliated that mighty rain of rocks with a volley of arrows. While she was advancing towards him, he cut off her hands.

തതശ്ഛിന്നഭുജാം ശ്രാന്താമഭ്യാശേ പരിഗര്ജതീമ്.
സൌമിത്രിരകരോത്ക്രോധാദ്ധൃതകര്ണാഗ്രനാസികാമ്৷৷1.26.18৷৷

When she was tired and roaring in a nearby place with her hands chopped off, Lakshmana cut off her ears and the tip of her nose in indignation.

കാമരൂപധരാ സദ്യ: കൃത്വാ രൂപാണ്യനേകശ: .
അന്തര്ധാനം ഗതാ യക്ഷീ മോഹയന്തീവ മായയാ ৷৷1.26.19৷৷
അശ്മവര്ഷം വിമുഞ്ചന്തീ ഭൈരവം വിചചാര ഹ .

Capable of assuming forms at will, that yakshini intending to delude the princes through her power of magic, vanished from the sight. She then assumed various forms and released a rain of rocks. And started moving about frightfully.

തതസ്താവശ്മവര്ഷേണ കീര്യമാണൌ സമന്തത:৷৷1.26.20৷৷
ദൃഷ്ട്വാ ഗാധിസുതശ്ശ്രീമാനിദം വചനമബ്രവീത്.

On seeing them hit and thrown about by a rain of stones from all sides, the auspicious son of Gadhi, (Viswamitra) spoke these words:

അലം തേ ഘൃണയാ രാമ പാപൈഷാ ദുഷ്ടചാരിണീ৷৷1.26.21৷৷
യജ്ഞവിഘ്നകരീ യക്ഷീ പുരാവര്ധതി മായയാ.

"O Rama! she does not deserve any more compassion. This yakshini who is sinful, wicked and obstructor of sacrifice will regain her strength by her magical powers ".

വധ്യതാം താവദേവൈഷാ പുരാ സന്ധ്യാ പ്രവര്തതേ৷৷1.26.22৷৷
രക്ഷാംസി സന്ധ്യാകാലേഷു ദുര്ധര്ഷാണി ഭവന്തി വൈ.

Kill her, for dusk is fast approaching. During evening the strength of rakshasas tends to increase and they become unassailable".

ഇത്യുക്തസ്തു തദാ യക്ഷീ അശ്മവൃഷ്ട്യാഭിവര്ഷതീമ്৷৷1.26.23৷৷
ദര്ശയന് ശബ്ദവേധിത്വം താം രുരോധ സ സായകൈ:.

Addressed thus (by Viswamitra), Rama attacked her exhibiting his skill in targetting her by the sound and prevented with arrows the yakshini from showering stones.

സാ രുദ്ധാ ശരജാലേന മായാബലസമന്വിതാ৷৷1.26.24৷৷
അഭിദുദ്രാവ കാകുത്സ്ഥം ലക്ഷ്മണം ച വിനേദുഷീ.

Prevented by a multitude of arrows, she with her magical powers, advanced towards Rama and Lakshmana-roaring.

താമാപതന്തീം വേഗേന വിക്രാന്താമശനീമിവ৷৷1.26.25৷৷
ശരേണോരസി വിവ്യാഥ സാ പപാത മമാര ച.

Her chest pierced with an arrow, she rushing menacingly towards them like a thunderbolt fell down dead.

താം ഹതാം ഭീമസങ്കാശാം ദൃഷ്ട്വാ സുരപതിസ്തദാ৷৷1.26.26৷৷
സാധു സാധ്വിതി കാകുത്സ്ഥം സുരാശ്ച സമപൂജയന്.

Having seen the slain yakshini of terrible appearance, Indra and other celestials worshipped Rama, exclaiming "well done, well done ".

ഉവാച പരമപ്രീത സ്സഹസ്രാക്ഷ: പുരന്ദര:৷৷1.26.27৷৷
സുരാശ്ച സര്വേ സംഹൃഷ്ടാ വിശ്വാമിത്രമഥാബ്രുവന്.

Then exceedingly pleased the thousand-eyed Indra and all other delighted celestials said to Viswamitra:

മുനേ കൌശിക ഭദ്രം തേ സേന്ദ്രാസ്സര്വേ മരുദ്ഗണാ:৷৷1.26.28৷৷
തോഷിതാ: കര്മണാനേന സ്നേഹം ദര്ശയ രാഘവേ.

"O ascetic Kausika, may prosperity be to you! All devatas have been gratified by this act (of Rama) and have expressed their love for Rama.

പ്രജാപതേര്ഭൃശാശ്വസ്യ പുത്രാന് സത്യപരാക്രമാന്৷৷1.26.29৷৷
തപോബലഭൃതോ ബ്രഹ്മന് രാഘവായ നിവേദയ.

"O Brahmarshi, you may offer to Rama, the sons of Prajapati Brishasva who are the weapons bestowed with the power that comes from truth and ascetic energy".

പാത്രഭൂതശ്ച തേ ബ്രഹ്മംസ്തവാനുഗമനേ ധൃത:৷৷1.26.30৷৷
കര്തവ്യം ച മഹത്കര്മ സുരാണാം രാജസൂനുനാ.

"O Brahmarshi! following you with firmness of mind, Rama is worthy to receive the weapons. He who is a prince has to accomplish many such great tasks for the benefit of the celestials".

ഏവമുക്ത്വാ സുരാസ്സര്വേ ഹൃഷ്ടാ ജഗ്മുര്യഥാഗതമ്৷৷1.26.31৷৷
വിശ്വാമിത്രം പുരസ്കൃത്യ തതസ്സന്ധ്യാ പ്രവര്തതേ.

Having said these words, the celestials were pleased. They honoured Viswamitra and returned to their abodes from where they had come. And then dusk set in.

തതോ മുനിവര: പ്രീതസ്താടകാവധതോഷിത:৷৷1.26.32৷৷
മൂര്ധ്നി രാമമുപാഘ്രായ ഇദം വചനമബ്രവീത്.

Then, the best of ascetics Viswamitra rejoiced over the death of Tataka, kissed the forehead of Rama (fondly) and spoke these words:

ഇഹാദ്യ രജനീം രാമ വസേമ ശുഭദര്ശന৷৷1.26.33৷৷
ശ്വ: പ്രഭാതേ ഗമിഷ്യാമസ്തദാശ്രമപദം മമ.

"O auspicious-looking Rama! tonight we shall stay here. Tomorrow morning we proceed to my hermitage".

വിശ്വാമിത്രവച: ശ്രുത്വാ ഹൃഷ്ടോ ദശരഥാത്മജ:৷৷1.26.34৷৷
ഉവാസ രജനീം തത്ര താടകായാ വനേ സുഖമ്.

Having heard the words of Viswamitra, Rama rejoiced and rested happily that night in the Tataka forest .

മുക്തശാപം വനം തച്ച തസ്മിന്നേവ തദാഹനി৷৷1.26.35৷৷
രമണീയം വിബഭ്രാജ യഥാ ചൈത്രരഥം വനമ്.

Freed from the curse from that day that forest looked charming and shone like Chitraratha Kubera's (garden).

നിഹത്യ താം യക്ഷസുതാം സ രാമ:
പ്രശസ്യമാനസ്സുരസിദ്ധസങ്ഘൈ:.
ഉവാസ തസ്മിന്മുനിനാ സഹൈവ
പ്രഭാതവേലാം പ്രതിബോധ്യമാന:৷৷1.26.36৷৷

Rama having killed the daughter of yaksha was praised by multitudes of devatas and siddhas. He stayed in the same forest with the sage. At the first glimpse of dawn, he was awakened by the sage (Viswamitra).

ഇത്യാര്ഷേ ശ്രീമദ്രാമായണേ വാല്മീകീയ ആദികാവ്യേ ബാലകാണ്ഡേ ഷഡ്വിംശസ്സര്ഗ:৷৷7

Thus ends the twentysixth sarga of Balakanda of the holy Ramayana the first epic composed by sage Valmiki.

मुनेर्वचनमक्लीबं श्रुत्वा नरवरात्मज:।
राघव: प्राञ्जलिर्भूत्वा प्रत्युवाच दृढव्रत:।।1.26.1।।

पितुर्वचननिर्देशात्पितुर्वचनगौरवात्।
वचनं कौशिकस्येति कर्तव्यमविशङ्कया।।1.26.2।।

अनुशिष्टोऽस्म्ययोध्यायां गुरुमध्ये महात्मना।
पित्रा दशरथेनाहं नावज्ञेयं हि तद्वच:।।1.26.3।।

सोऽहं पितुर्वचश्श्रुत्वा शासनाद्ब्रह्मवादिन:।
करिष्यामि न सन्देहस्ताटकावधमुत्तमम्।।1.26.4।।

गोब्राह्मणहितार्थाय देशस्यास्य सुखाय च।
तव चैवाप्रमेयस्य वचनं कर्तुमुद्यत:।।1.26.5।।

एवमुक्त्वा धनुर्मध्ये बध्वा मुष्टिमरिन्दम:।
ज्याशब्दमकरोत्तीव्रं दिशश्शब्देन नादयन्।।1.26.6।।

तेन शब्देन वित्रस्तास्ताटकावनवासिन:।
ताटका च सुसंक्रुद्धा तेन शब्देन मोहिता।।1.26.7।।

तं शब्दमभिनिध्याय राक्षसी क्रोधमूर्छिता।
श्रुत्वा चाभ्यद्रवद्वेगाद्यतश्शब्दो विनिस्सृत:।।1.26.8।।

तां दृष्ट्वा राघव: क्रुद्धां विकृतां विकृताननाम्।
प्रमाणेनातिवृद्धां च लक्ष्मणं सोऽभ्यभाषत।।1.26.9।।

पश्य लक्ष्मण यक्षिण्या भैरवं दारुणं वपु:।
भिद्येरन् दर्शनादस्या भीरूणां हृदयानि च।।1.26.10।।

एनां पश्य दुराधर्षां मायाबलसमन्विताम्।
विनिवृत्तां करोम्यद्य हृतकर्णाग्रनासिकाम्।।1.26.11।।

न ह्येनामुत्सहे हन्तुं स्त्रीस्वभावेन रक्षिताम्।
वीर्यं चास्यां गतिं चापि हनिष्यामीति मे मति:।।1.26.12।।

एवं ब्रुवाणे रामे तु ताटका क्रोधमूर्छिता।
उद्यम्य बाहू गर्जन्ती राममेवाभ्यधावत।।1.26.13।।

विश्वामित्रस्तु ब्रह्मर्षिर्हुङ्कारेणाभिभर्त्स्यताम्।
स्वस्ति राघवयोरस्तु जयं चैवाभ्यभाषत।।1.26.14।।

उद्धून्वाना रजो घोरं ताटका राघवावुभौ।
रजोमोहेन महता मुहूर्तं सा व्यमोहयत्।।1.26.15।।

ततो मायां समास्थाय शिलावर्षेण राघवौ।
अवाकिरत्सुमहता ततश्चुक्रोध राघव:।।1.26.16।।

शिलावर्षं महत्तस्याश्शरवर्षेण राघव:।
प्रतिहत्योपधावन्त्या: करौ चिच्छेद पत्रिभि: ।।1.26.17।।

ततश्छिन्नभुजां श्रान्तामभ्याशे परिगर्जतीम्।
सौमित्रिरकरोत्क्रोधाद्धृतकर्णाग्रनासिकाम्।।1.26.18।।

कामरूपधरा सद्य: कृत्वा रूपाण्यनेकश: ।
अन्तर्धानं गता यक्षी मोहयन्तीव मायया ।।1.26.19।।

अश्मवर्षं विमुञ्चन्ती भैरवं विचचार ह ।

ततस्तावश्मवर्षेण कीर्यमाणौ समन्तत:।।1.26.20।।

दृष्ट्वा गाधिसुतश्श्रीमानिदं वचनमब्रवीत्।

अलं ते घृणया राम पापैषा दुष्टचारिणी।।1.26.21।।

यज्ञविघ्नकरी यक्षी पुरावर्धति मायया।

वध्यतां तावदेवैषा पुरा सन्ध्या प्रवर्तते।।1.26.22।।

रक्षांसि सन्ध्याकालेषु दुर्धर्षाणि भवन्ति वै।

इत्युक्तस्तु तदा यक्षी अश्मवृष्ट्याभिवर्षतीम्।।1.26.23।।

दर्शयन् शब्दवेधित्वं तां रुरोध स सायकै:।

सा रुद्धा शरजालेन मायाबलसमन्विता।।1.26.24।।

अभिदुद्राव काकुत्स्थं लक्ष्मणं च विनेदुषी।

तामापतन्तीं वेगेन विक्रान्तामशनीमिव।।1.26.25।।

शरेणोरसि विव्याथ सा पपात ममार च।

तां हतां भीमसङ्काशां दृष्ट्वा सुरपतिस्तदा।।1.26.26।।

साधु साध्विति काकुत्स्थं सुराश्च समपूजयन्।

उवाच परमप्रीत स्सहस्राक्ष: पुरन्दर:।।1.26.27।।

सुराश्च सर्वे संहृष्टा विश्वामित्रमथाब्रुवन्।

मुने कौशिक भद्रं ते सेन्द्रास्सर्वे मरुद्गणा:।।1.26.28।।

तोषिता: कर्मणाऽनेन स्नेहं दर्शय राघवे।

प्रजापतेर्भृशाश्वस्य पुत्रान् सत्यपराक्रमान्।।1.26.29।।

तपोबलभृतो ब्रह्मन् राघवाय निवेदय।

पात्रभूतश्च ते ब्रह्मंस्तवानुगमने धृत:।।1.26.30।।

कर्तव्यं च महत्कर्म सुराणां राजसूनुना।

एवमुक्त्वा सुरास्सर्वे हृष्टा जग्मुर्यथागतम्।।1.26.31।।

विश्वामित्रं पुरस्कृत्य ततस्सन्ध्या प्रवर्तते।

ततो मुनिवर: प्रीतस्ताटकावधतोषित:।।1.26.32।।

मूर्ध्नि राममुपाघ्राय इदं वचनमब्रवीत्।

इहाद्य रजनीं राम वसेम शुभदर्शन।।1.26.33।।

श्व: प्रभाते गमिष्यामस्तदाश्रमपदं मम।

विश्वामित्रवच: श्रुत्वा हृष्टो दशरथात्मज:।।1.26.34।।

उवास रजनीं तत्र ताटकाया वने सुखम्।

मुक्तशापं वनं तच्च तस्मिन्नेव तदाहनि।।1.26.35।।
रमणीयं विबभ्राज यथा चैत्ररथं वनम्।

निहत्य तां यक्षसुतां स राम:
प्रशस्यमानस्सुरसिद्धसङ्घै:।
उवास तस्मिन्मुनिना सहैव
प्रभातवेलां प्रतिबोध्यमान:।।1.26.36।।

इत्यार्षे श्रीमद्रामायणे वाल्मीकीय आदिकाव्ये बालकाण्डे षड्विंशस्सर्ग:।।7