Valmiki Ramayana, Balakanda, Sarga 19. Sage Vishvamitra's arrival to take Rama along with him to guard ritual

[Viswamitra requests king Dasaratha to send Rama to protect the sacrifice contemplated by him -- grief of Dasaratha.]


തച്ഛ്രുത്വാ രാജസിംഹസ്യ വാക്യമദ്ഭുതവിസ്തരമ്.
ഹൃഷ്ടരോമാ മഹാതേജാ വിശ്വാമിത്രോഭ്യഭാഷത৷৷1.19.1৷৷

Having heard these wonderful words of Dasaratha, the lion among kings, the brilliant Viswamitra with hair on end replied:

സദൃശം രാജശാര്ദൂല! തവൈതദ്ഭുവി നാന്യഥാ.
മഹാവംശപ്രസൂതസ്യ വസിഷ്ഠവ്യപദേശിന:৷৷1.19.2৷৷

"O Tiger among kings! having been born on earth in an illustrious lineage and initiated by Vasishta, this way (of speaking) befits you. It cannot be any other way.

യത്തു മേ ഹൃദ്ഗതം വാക്യം തസ്യ കാര്യസ്യ നിശ്ചയമ്.
കുരൂഷ്വ രാജശാര്ദൂല! ഭവ സത്യപ്രതിശ്രവ:৷৷1.19.3৷৷

O Tiger among kings! I shall unfold the purpose conceived in my mind. Take a decision and be truthful to your promise.

അഹംനിയമമാതിഷ്ഠേ സിധ്യര്ഥം പുരുഷര്ഷഭ.
തസ്യ വിഘ്നകരൌ ദ്വൌ തു രാക്ഷസൌ കാമരൂപിണൌ৷৷1.19.4৷৷

O best among men! for the successful completion of a sacrifice I took up a self-imposed religious observance. Two rakshasas, capable of assuming forms at will, are creating impediments to that sacrifice.

വ്രതേ മേ ബഹുശശ്ചീര്ണേ സമാപ്ത്യാം രാക്ഷസാവിമൌ.
മാരീചശ്ച സുബാഹുശ്ച വീര്യവന്തൌ സുശിക്ഷിതൌ৷৷1.19.5৷৷
സമാംസരുധിരൌഘേണ വേദിം താമഭ്യവര്ഷതാമ്.

When my sacrifice generally speaking, is nearing completion the powerful and well-trained Maricha and Subahu who are raining streams of blood and flesh upon the altar.

അവധൂതേ തഥാഭൂതേ തസ്മിന്നിയമനിശ്ചയേ৷৷1.19.6৷৷
കൃതശ്രമോ നിരുത്സാഹസ്തസ്മാദ്ദേശാദപാക്രമേ.

The (solemn) vow for observance of religious rites being thus interrupted, I left that country as an exerted and discouraged man.

ന ച മേ ക്രോധമുത്സ്രഷ്ടും ബുദ്ധിര്ഭവതി പാര്ഥിവ৷৷1.19.7৷৷
തഥാ ഭൂതാ ഹി സാ ചര്യാ ന ശാപസ്തത്ര മുച്യതേ.

O King! my mind does not permit me to vent my wrath. The nature of sacrifice is such that I refrain from cursing them.

സ്വപുത്രം രാജശാര്ദൂല! രാമം സത്യപരാക്രമമ്৷৷1.19.8৷৷
കാകപക്ഷധരം ശൂരം ജ്യേഷ്ഠം മേ ദാതുമര്ഹസി.

O tiger among kings! it is befitting of you to entrust your eldest son Rama to me who is valiant, young (having side-locks of hair) and true to his prowess.

ശക്തോ ഹ്യേഷ മയാ ഗുപ്തോ ദിവ്യേന സ്വേന തേജസാ৷৷1.19.9৷৷
രാക്ഷസാ യേ വികര്താരസ്തേഷാമപി വിനാശനേ.

Protected by me and by his own divine power, Rama is capable of destroying even those demons causing impediments to the sacrifice.

ശ്രേയശ്ചാസ്മൈ പ്രദാസ്യാമി ബഹുരൂപം ന സംശയ:৷৷1.19.10৷৷
ത്രയാണാമപി ലോകാനാം യേന ഖ്യാതിം ഗമിഷ്യതി.

I will confer upon him, without doubt, a lot of blessings for his well-being by which he will attain fame in all the three worlds.

ന ച തൌ രാമമാസാദ്യ ശക്തൌ സ്ഥാതും കഥഞ്ചന৷৷1.19.11৷৷
ന ച തൌ രാഘവാദന്യോ ഹന്തുമുത്സഹതേ പുമാന്.

Both of them (Maricha and Subahu) will not be able to withstand Rama in any way. Rama, and Rama alone, is capable of destroying them.

വീര്യോത്സിക്തൌ ഹി തൌ പാപൌ കാലപാശവശം ഗതൌ৷৷1.19.12৷৷
രാമസ്യ രാജശാര്ദൂല !ന പര്യാപ്തൌ മഹാത്മന:.

Proud of their strength, the two wicked demons have been noosed by Yama, the god of death. O tiger among kings! they are no match for the magnanimous Rama.

ന ച പുത്രകൃതസ്നേഹം കര്തുമര്ഹസി പാര്ഥിവ!৷৷1.19.13৷৷
അഹം തേ പ്രതിജാനാമി ഹതൌ തൌ വിദ്ധി രാക്ഷസൌ.

"O king! it is not proper for you to hesitate because of your paternal affection. You need to know that both the rakshasas will perish. This, I assure you.

അഹം വേദ്മി മഹാത്മാനം രാമം സത്യപരാക്രമമ്৷৷1.19.14৷৷
വസിഷ്ഠോപി മഹാതേജാ യേ ചേമേ തപസി സ്ഥിതാ:.

I know Rama who is a great soul, true to his prowess and also Vasishta of great lustre and these other sages who have been steadfast in asceticism also know.

യദി തേ ധര്മലാഭം ച യശശ്ച പരമം ഭുവി৷৷1.19.15৷৷
സ്ഥിതമിച്ഛസി രാജേന്ദ്ര രാമം മേ ദാതുമര്ഹസി.

O king of kings, if you are seeking the benefits of righteousness, great everlasting
fame in this world, it is fit and proper to give Rama to me.

യദിഹ്യനുജ്ഞാം കാകുത്സ്ഥ! ദദതേ തവ മന്ത്രിണ:৷৷1.19.16৷৷
വസിഷ്ഠപ്രമുഖാ: സര്വേ തതോ രാമം വിസര്ജയ.

O Kakustha! if your counsellors and all other sages headed by Vasishta give their consent, then only you may relieve Rama.

അഭിപ്രേതമസംസക്തമാത്മജം ദാതുമര്ഹസി৷৷1.19.17৷৷
ദശരാത്രം ഹി യജ്ഞസ്യ രാമം രാജീവലോചനമ്.

You should spare your dear son, the lotus-eyed Rama, impartial and detached, for ten nights.

നാത്യേതി കാലോ യജ്ഞസ്യ യഥായം മമ രാഘവ৷৷1.19.18৷৷
തഥാ കുരുഷ്വ ഭദ്രം തേ മാ ച ശോകേ മന: കൃഥാ:.

O (Dasaratha), descendant of Raghu! act in such a manner that the time for my sacrifice is not delayed. Do not indulge in grief. Prosperity to you!"

ഇത്യേവമുക്ത്വാ ധര്മാത്മാ ധര്മാര്ഥസഹിതം വച:৷৷1.19.19৷৷
വിരരാമ മഹാതേജാ വിശ്വാമിത്രോ മഹാമുനി:.

After speaking these words charged with dharma and artha the great sage resplendent Viswamitra fell silent.

സ തന്നിശമ്യ രാജേന്ദ്രോ വിശ്വാമിത്രവചശ്ശുഭമ്৷৷1.19.20৷৷
ശോകമഭ്യഗമത്തീവ്രം വ്യഷീദത ഭയാന്വിത:.

Having listened to those auspicious words of Viswamitra, the king among kings, (Dasaratha) experienced intense grief out of fear. He became despondent.

ഇതി ഹൃദയമനോവിദാരണം
മുനിവചനം തദതീവ ശുശ്രുവാന്.
നരപതിരഭവന്മഹാംസ്തദാ
വ്യഥിതമനാ: പ്രചചാല ചാസനാത്৷৷1.19.21৷৷

The great king felt shaken off his throne after listening to the words of the sage (Viswamitra) which broke his heart and terribly upset his mind.

ഇത്യാര്ഷേ ശ്രീമദ്രാമായണേ വാല്മീകീയ ആദികാവ്യേ ബാലകാണ്ഡേ ഏകോനവിംശസ്സര്ഗ:৷৷

Thus ends the nineteenth sarga of Balakanda of the holy Ramayana the first epic composed by sage Valmiki.

तच्छ्रुत्वा राजसिंहस्य वाक्यमद्भुतविस्तरम्।
हृष्टरोमा महातेजा विश्वामित्रोऽभ्यभाषत।।1.19.1।।

सदृशं राजशार्दूल तवैतद्भुवि नान्यथा।
महावंशप्रसूतस्य वसिष्ठव्यपदेशिन:।।1.19.2।।

यत्तु मे हृद्गतं वाक्यं तस्य कार्यस्य निश्चयम्।
कुरूष्व राजशार्दूल भव सत्यप्रतिश्रव:।।1.19.3।।

अहंनियममातिष्ठे सिध्यर्थं पुरुषर्षभ।
तस्य विघ्नकरौ द्वौ तु राक्षसौ कामरूपिणौ।।1.19.4।।

व्रते मे बहुशश्चीर्णे समाप्त्यां राक्षसाविमौ।
मारीचश्च सुबाहुश्च वीर्यवन्तौ सुशिक्षितौ।।1.19.5।।
समांसरुधिरौघेण वेदिं तामभ्यवर्षताम्।

अवधूते तथाभूते तस्मिन्नियमनिश्चये।।1.19.6।।
कृतश्रमो निरुत्साहस्तस्माद्देशादपाक्रमे।

न च मे क्रोधमुत्स्रष्टुं बुद्धिर्भवति पार्थिव।।1.19.7।।
तथा भूता हि सा चर्या न शापस्तत्र मुच्यते।

स्वपुत्रं राजशार्दूल रामं सत्यपराक्रमम्।।1.19.8।।
काकपक्षधरं शूरं ज्येष्ठं मे दातुमर्हसि।

शक्तो ह्येष मया गुप्तो दिव्येन स्वेन तेजसा।।1.19.9।।
राक्षसा ये विकर्तारस्तेषामपि विनाशने।

श्रेयश्चास्मै प्रदास्यामि बहुरूपं न संशय:।।1.19.10।।
त्रयाणामपि लोकानां येन ख्यातिं गमिष्यति।

न च तौ राममासाद्य शक्तौ स्थातुं कथञ्चन।।1.19.11।।
न च तौ राघवादन्यो हन्तुमुत्सहते पुमान्।

वीर्योत्सिक्तौ हि तौ पापौ कालपाशवशं गतौ।।1.19.12।।
रामस्य राजशार्दूल न पर्याप्तौ महात्मन:।

न च पुत्रकृतस्नेहं कर्तुमर्हसि पार्थिव।।1.19.13।।
अहं ते प्रतिजानामि हतौ तौ विद्धि राक्षसौ।

अहं वेद्मि महात्मानं रामं सत्यपराक्रमम्।।1.19.14।।
वसिष्ठोऽपि महातेजा ये चेमे तपसि स्थिता:।

यदि ते धर्मलाभं च यशश्च परमं भुवि।।1.19.15।।
स्थितमिच्छसि राजेन्द्र रामं मे दातुमर्हसि।

यदिह्यनुज्ञां काकुत्स्थ ददते तव मन्त्रिण:।।1.19.16।।
वसिष्ठप्रमुखा: सर्वे ततो रामं विसर्जय।

अभिप्रेतमसंसक्तमात्मजं दातुमर्हसि।।1.19.17।।
दशरात्रं हि यज्ञस्य रामं राजीवलोचनम्।

नात्येति कालो यज्ञस्य यथाऽयं मम राघव।।1.19.18।।
तथा कुरुष्व भद्रं ते मा च शोके मन: कृथा:।

इत्येवमुक्त्वा धर्मात्मा धर्मार्थसहितं वच:।।1.19.19।।
विरराम महातेजा विश्वामित्रो महामुनि:।

स तन्निशम्य राजेन्द्रो विश्वामित्रवचश्शुभम्।।1.19.20।।
शोकमभ्यगमत्तीव्रं व्यषीदत भयान्वित:।

इति हृदयमनोविदारणं
मुनिवचनं तदतीव शुश्रुवान्।
नरपतिरभवन्महांस्तदा
व्यथितमना: प्रचचाल चासनात्।।1.19.21।।

इत्यार्षे श्रीमद्रामायणे वाल्मीकीय आदिकाव्ये बालकाण्डे एकोनविंशस्सर्ग:।।